روش اطفاء حریق مخزن های نفت

روش اطفاء حریق مخزن های نفت:

• در اولین فرصت اقدام به خنک کردن سطح جداره مخزن نمایید.
• در صورت امکان محتویات داخل مخزن را تخلیه نمایید.
• در صورت سرایت حریق به محوطه اطراف مخزن اقدام به اطفاء حریق نمایید.

خنک کردن مخازن COOLING:

تمامی مخازن حاوی مایعات قابل اشتعال دارای سیستم خنک کننده ی اسپری آب می باشد که به صورت رینگ های لوله آب که در فواصل مناسب نازلها آب پاش بر روی آن نصب شده است هستند. اگر مخزن دچار حریق شده باشد باید میزان ۱۰لیتر در هر دقیقه برای هر متر مربع از سطح مخزن,آب به صورت اسپری استفاده شود.

باتوجه به جهت وزش باد,باید توسط مانیتور و نازلهای آب جداره مخزن در بالاترین قسمت و نزدیک به لبه فوقانی آن خنک شود تا در اثر حرارت ناشی از حریق لبه فوقانی جداره تغییر شکل ندهد و باعث جاری شدن محتویات درون مخزن به محوطه اطراف مخازن نگردد.هرگز آب به داخل مخازن وارد نشود همچنین مخازن مجاور حریق نیز به نسبت فاصله از مرکز مخازن مورد حریق , باید خنک شود.

محاسبه میزان آب مورد نیاز برای خنک  نمودن مخازن :

همانطور که قبلا ذکر شد برای مخزن مورد حریق میزان(۱۰Tli/min/m²  آب نیاز می باشد)مرکز هندسی سطح مقطع مخزن مورد حریق را مد نظر گرفته و کمیت T را به صورت ذیل محاسبه می کنیم 

T=R₃₀

R شعاع مخزن حریق:

هر مخزن که در محوطه داره شکل به مرکز مخزن مورد حریق و به شعاع T قرار گرفته باشد به میزان ۳لیتر در هر دقیقه برای هر متر مربع آب برای خنک شدن نیاز دارد و در صورتیکه مخزن خارج از این محوطه ی دایره ای شکل باشد به میزان ۱لیتر در دقیقه برای هر متر مربع آب برای خنک شدن کافی می باشد. 

فرماندهی عملیاتی حریق باید از این میزان ذخیره آب و فشار شبکه آب آتشنشانی اطلاع کامل داشته باشد  و میزان مصرف آب را بر اساس اولویت بندی مناسب و زمان تقریبی اطفاء حریق مد نظر داشته باشد بسیاری از سیستم های پساب توان چنین حجم بالای آب را ندارند و آب گرفتگی محوطه دور از انتظار نخواهد بود در چنین مواردی نیاز به پمپ های جمع آوری آب های سطحی (وکیوم لاری) و اگر با کمبود آب مواجه باشیم استفاده مجدد از پساب می تواند برای cooling مد نظر قرار گیرد.

روش های طراحی سیستم کولینگ:

۱٫برای مخازن استوانه ای با قطر کوچک اکثرا سیستم رینگ اسپری آب و سیستم آب افشان برای سقف طراحی و نصب نمی گردد چند مانیتور آب با قابلیت فوگ و جت شدن در فاصله مناسب از مخازن اقدام می شود که در مواقع لازم بکارگیری می شوند.

۲٫برای مخازن استوانه ای با قطر کوچک گاهی از یک رینگ اسپری آب در لبه فوقانی جداره استفاده می شود و از همان رینگ یک انشعاب جهت سیستم آب افشان بروی سقف نیز گرفته می شود در نتیجه در یک زمان و به وسیله ولو کولینگ مخزن صورت می گیرد.

۳٫برای مخازن استوانه ای بزرگ سیستم کولینگ اسپری آب جداره و سقف مجزا از یکدیگر نصب می گردد تا این مکان برای عملکرد جداگانه انها فراهم باشد گاهی اوقات برای کولینگ جداره مخزن از دو یا سه متر مسیر مختلف استفاده می شود بدین ترتیب می توان بطور مثال نیمه شمالی سطح را جداگانه از نیمه جنوبی آن از لحاظ میزان آبدهی کنترل نمود.گاهی فقط از یک رینگ با میزان آبدهی مشخص در لبه فوقانی سطح جداره مخزن استفاده می شود که در این روش با توجه به حرارت بسیار زیاد آن ناحیه در هنگام حریق این میزان آب مفید می باشد و در درجه اول حساس ترین و گرم ترین نقاط با میزان آب بالا خنک می شوند و با جاری شدن بر روی سایر نقاط سطح از بالا تا پایین باعث خنک شدن مخزن می گردد.در طراحی دیگر از چند رینگ باریکتر و در فواصل متناسب به ترتیب از بالای مخزن تا پایین آنپوشش لازم صورت می پذیرد و بطور مثال از۴ رینگ به جای یک رینگ استفاده می شود یکی از ایراد های وارد بر این روش به علت کم قطر شدن رینگ های متعدد,کاهش میزان آب پوشش دهنده لبه فوقانی جداره مخزن نسبت حالت تک رینگ می باشد البته با کم کردن فواصل رینگ ها در قسمت های فوقانی این مشکل برطرف می گردد.مزیت استفاده از رینگ های متعدد در شرایط حریق مخزن و تغییر شکل قسمت های فوقانی جداره در اثر حرارت و آسیب دیدن بالاترین رینگ,کارکرد سایر رینگ ها و در نتیجه عملیات کولینگ مختل نمی گردد در صورتیکه استفاده از یک رینگ,باعث عدم کارایی کل مجموعه در چنین شرایطی می گردد.

تخلیه مواد درون مخزن :

همانطور که قبلا گفته شد یکی از کارهای موثر جهت اطفاء حربق کاهش سوخت یا گرسنگی آتش می باشد و با حذف ضلع سوخت از مثلث آتش می توان اطفاء حریق را انجام داد.

اطفاء حریق یک مخزن بسیار پرهزینه و زمان بر می باشد و نیاز به وسایل و مواد قابل ملاحظه ای دارد.در صورت امکان از همان لحظات اولیه اطفاء حریق باید اقدام به تخلیه مواد از درون مخزن و در شرایط حاد حتی مخزن همجوار,نمود البته واضح است حتی در صورت اطفاء حریقمواد باقی مانده در مخزن ,به علت تغییر خلوص و خصوصیات دیگر قابل استفاده نخواهد بوداز جهات دیگر زمان حریق و اثرات مخرب ادامه آن بر محیط زیست و ایمنی منطق همجوار و کاهش اعتبار آن مجموعه را در نظر گرفت در این صورت هزینه های مستقیم اطفاء حریق بسیار ناچیز شمرده می شود.

نکته قابل ذکر در مورد تخلیه مواد درون مخرن پایین امدن سطح مشتعل مایع می باشد که موجب می شود فاصله شعله از بستر آتش و سطح سوخت بیشتر شده و باعث کاهش نسبی دما در سطح سوخت و کاهش تبخیر آن و بخارات قابل اشتعال می شود.بخارات قابل اشتعال در کنار اکسیژن هوا شعله ور می شوند و هرچه سطح مایع درون مخزن فاقد سقف پایین تر باشد عمل ترکیب با هوا مشکل تر صورت گرفته و در فاصله نزدیک به لبه فوقانی جداره شعله ظاهر می شود همچنین سرعت باد در صورت پایین بودن سطح سوخت تاثیر کمتری بر افزایش میزان احتراق و شعله می گذارد.

اطفاء حریق محوطه اطراف مخازن(BUND):

در صورت هرگونه حریق یا نشت مواد قابل اشتعال در اطراف مخزن سریعا به وسیله فوم محل را پوشش دهید,لوله و اتصالات موجود را بوسیله اسپری آب خنک کنید برای پوشش و اطفاء حریق این نواحی از فومها میان توسعه با ضریب انبساط بیشتر از ۲۰استفاده کنید.فوم AFF به علت گسترش سریع در سطح دو بعدی برای چنین حالتی مفیدتر از فومهای پروتئین می باشد.

در صورت حریق فلنج لوله های تحت فشار حاوی سوخت و وجود حریق تحت فشار JET FIRE از پودر خشک شیمیایی یا اسپری آب برای اطفاء استفاده نمایید.پوشش فوم در چنین شرایطی کارایی ندارد و فقط برای پوشش سطح زیرین اتصالات و اطفاء حریق سوخت تجمع یافتهPool fire مناسب می باشد.فاصله نفرات آتش نشان ازمخزن یابد مناسب باشد و با استفاده از وسایل ثابت مانند مانیتور می توان با حداقل نیروی انسانی و در نقاطی با احتمال خطر بالا اطفاء حریق را انجام داد.در هنگام تردد از نواحی آب گرفته دقت کنید ممکن است عمق آب زیاد و دمای آن زیاد باشد و گل به وجود آمده می تواند سوزاننده باشد لایف کف در مقابل اسپری شدید آب آسیب پذیر است سعی کنید ان را حفظ کنید و در صورت گسستگی , هرچند مدت با تزریق مجدد کف آن را ترمیم کنید و با این کار مانع از شعله وری مجدد سوخت های پراکنده  در محل و اطراف لوله ها و اتصالات شوید زیرا آسیب در این ناحیه با توجه به سطح مایعات قابل اشتعال ذخیره شده در مخازن,به معنای نشت شدید سوخت و اکسیژن حریق به سایر مخازن می باشد.

عملیات حمله به مخازن با فوم:

اکثر مخازن مایعات قابل اشتعال(مخازن استوانه ای با فشاری برابر با فشار محیط) بر اساس استاندارد NFPAمجهز به سیستم ثابت فوم می باشند.این سیستم شامل دو قسمت می باشد:

قسمت اول:شامل خطوط لوله و فوم چنبر است و وظیفه انتقال محلول آب و فوم را به درون مخزن دارد.محلول قبل از ورود به مخزن در فوم چنبر با هوا به اندازه کافی مخلوط شده و کف حاصل به آرامی در مجوارت سطح داخلی جداره مخزن بر روی سطح مایع فرود می آیید و به مرکز دایره سطح مقطع حرکت می کند.

قسمت دوم: محلول آب و فوم به نسبت مناسب ساخته می شود در برخی از مخازن این وظیفه در خودرو و اطفاء حریق انجام گرفته و محلول به قسمت اول انتقال می یابد که سیستم نیمه ثابت یا تزریقی نامیده می شود.