انواع دسته بندي هاي حریق یا آتش سوزی ها( Fire Classifications)

انواع دسته بندي هاي حریق یا آتش سوزی ها(Fire Classifications  )

براي سهولت در پیشگیري و کنترل آتش سوزي، حریق ها را بر حسب ماهیـت مـواد سـوختنی بـه دسـته هـاي مختلفـیتقسیم بندي می کنند. مطابق استاندارد ملی به شماره ۷۷۵۶ گروه بنديهـاي آتـش سـوزي را براسـاس ماهیـت مـادة سـوختنی ،تعریف مینماید.در نتیجه، این استاندارد شامل گروه خاصی از آتش سوزي کـه بـا خطـر ات ناشـی از الکتریسـیته ارتبـاط دارد ،نمیشود.

تعاریف و معرفی گروههاي آتش سوزي طبق استاندارد ۷۷۵۶:

تعاریف زیر به منظور گروهبندي آتش سوزي ها با ماهیت هاي مختلف جهت سهولت ارجاعات لفظی و نوشتاري میباشد:
گروه A :آتش سوزي هاي مربوط به مواد جامدي که معمولاً داراي ساختار آلی هستند و آتش سوزي در آنهـا معمـولاً بـه همـراه
تشکیل مواد جامد گداخته رخ میدهد؛
گروه B :آتش سوزي هاي مربوط به مایعات و جامدات قابل مایع شدن؛
گروه C :آتش سوزي هاي مربوط به گازها؛
گروه D :آتش سوزي هاي مربوط به فلزات
لازم به ذکر است در امریکا و ژاپن توسط مراجع رسمی حریق در چهار دسته ( D , C , B , A)در اروپا و استرالیا به
پنج دسته ( E ,D , C , B , A )تقسیم بندي شده است. گـروه D , B , A در همـه اسـتانداردها مشـابه هـم ، گـروه C در
امریکـا شامل حریق هاي الکتریکی در تقسیم بندي اروپایی گروه C مربوط به گازها می باشد و E حریـق هـاي الکتریکـی مـی باشـد .

اخیرا دسته جدیدي تحت نام F و K در خصوص حریق آشپزخانه و روغن هاي آشپزي می باشد.

لذا با توجه به شرایط کشور از نظر مصرف مواد آتش گیر نفتی ، خصوصا” گازهاي طبیعی و گـاز مـایع شـده الگـوي
اروپایی که مورد تایید سازمان بین المللی استاندارد (ISO )نیز می باشد مناسب تر به نظر می رسد.

‌

روش هاي اطفاء انواع گروههاي حریق
بهترین روش جهت اطفاء حریق هاي گروه A(جامدات قابل اشتعال) سرد کردن می باشد . که اقتصادي ترین وسـریع تـرین مـاده اطفائی آب است.

‌

آتش سوزي هاي مایعات قابل اشتعال (کلاس B):
بهترین روش اطفاي حریق در مورد مایعات قابل اشتعال رقیق کردن اکسیژن(خفه کردن) است.

کلاس C آتش سوزي هاي گازهاي قابل اشتعال :
بهترین روش اطفاء براي آتش سوزي هاي گاز روش جدا سازي (قطع سوخت) است.
کلاس D آتش سوزي هاي فلزات قابل اشتعال :
مثل : سدیم ـ پتاسیم ـ منیزیم ـ آلومینیوم و …
طریقه اطفاء :
بهترین روش را که می توان براي اطفاء این حریق ها پیشنهاد نمود عمل خفه کردن یا رقیق کردن اکسیژن است.( مـواد
اطفاء حریق که داراي آب باشند براي این آتش سوزیها بی اثر و حتی خطرناك هستند.)
کلاس E ـ آتش سوزي هاي الکترسیته :
این آتش سوزي ها شامل آتش سوزي وسایل الکتریکی و الکترونیکی ـ ژنراتورها ـ ترانسفورماتورها ـ رادیو ـ ضبط ـسشوار ـ تلویزیون و… و بطور کلـی هـر وسـیله اي کـه جریـان بـرق در آن برقـرار باشـد و دچـار آتـش سـوزي شـود جـزء آتش سوزیهاي الکترسیته محسوب می شود .

طریقه اطفاء :روش معمولی دراین آتش سوزی ها ابتداقطع برق و سپس استفاده از روش صحیح براي طفاء حریق آنچـه که می سوزد می باشد.

اما باید با توجه به اهمیت این گونه وسایل و جهت استفاده مجدد از آنچه که باقی می مانـد،
بهتـرین روش اطفـاء روش خفه کردن توسط مواردي که آسیب به سیستم نرسانده و نیازي به تمیزنمودن نداشته باشد.
لذا توصیه می شود از گاز دي اکسید کربن CO2 استفاده شود تا خاموش کننده خوبی براي این منظـور باشـد (ضـمناً این گاز عایق جریان الکترسیته است.)

‌

تقسیم بندي مکان ها از نظر خطر حریق:
در ابتدا بهتر است با واژه بار حریق آشنا بشویم:
در یک تعریف جامع و کامل بار حریق به مقدار کل انرژي حرارتی آزاد شده از کل مواد سوختنی موجود در یک ساختمان گفتـه
می شود که بر مبناي انرژي گرمایی آزاد شده از یک کیلو گرم چوب بلوط قرمز (pine white (خشک شده که مقـدار آن برابـر
kg/8Mj.17) مگا ژول در کیلوگرم) می باشد سنجیده می شود.
مکان هاي کم خطر: دانسیته بار حریق معادل ۵۰ کیلوگرم بر مترمربع (معادل چوب بلوط قرمز)
مکان هاي خطر متوسط: دانسیته بار حریق معادل ۵۰ الی۱۰۰کیلوگرم بر مترمربع (معادل چوب بلوط قرمز)
مترمربع (معادل چوب بلوط قرمز)
اطفاء حریق در مراحل اولیه آتش هایی که فراتر از هسته مرکزي پخش نشده اند. به کارگیري فوري در آتش هاي کوچک و
اما اگر شعله ها فراتر از هسته مرکـزي خـود پخـش شـدند
آنگاه قطعا کنترل آتش با یک کپسول اطفاء حریق به مراتب مشکل تر و شاید غیر ممکن خواهد شد که بایستی بلافاصله از ابزارها یا روش ها استفاده کرد.
کنترل آتش بوسیله کپسول اطفاء حریق قابل حمل نسبت به استفاده از شـیلنگ آتـش نشـانی زمـان
داراي مواد اطفاء محدود بوده و در صورت استفاده بایستی شارژ گردند تا قابل استفاده شوند.
در آنجا توصیه نمی شود. به عنوان مثال بکارگیري آب در
ژي برق را در خود دارند خطر برق گرفتگی را افزایش می دهد همچنین جهـت تـش هـاي فلـزات قابـل
ها خاموش کننده هاي متفاوتی به شرح ذیل با توجـه بـه ویژگـی و قابلیـت
هاي پر خطر: دانسیته بار حریق معادل ۱۰۰ الی ۱۵۰کیلوگرم بر مترمربع

‌

خاموش کننده هاي دستی حریق Fire Extinguishers :
فلسفه وجودي خاموش کننده هاي دستی حریق:
اطفاء حریق در مراحل اولیه آتش هایی که فراتر از هسته مرکزي پخش نشده اند  به کارگیري فوري در آتش هاي کوچک و اولیه که توسط فرد آموزش دیده این گونه حریق ها مها خواهد شد. اما اگر شعله ها فراتر از هسته مرکـزي خـود پخـش شـدند آنگاه قطعا کنترل آتش با یک کپسول اطفاء حریق به مراتب مشکل تر و شاید غیر ممکن خواهد شد آنگاه قطعا کنترل آتش با یک کپسول اطفاء حریق به مراتب مشکل تر و شاید غیر ممکن خواهد شد که بایستی بلافاصله از سایربزارها یا روش ها استفاده کرد.
 ‍

مزایا و محدودیت هاي کلی خاموش کننده هاي دستی حریق:

قابلیت حمل آسان می باشد (کنترل آتش بوسیله کپسول اطفاء حریق قابل حمل نسبت به استفاده از شـیلنگ آتـش نشـانی زمـان کمتری میگیرد

معایب:
داراي مواد اطفاء محدود بوده و در صورت استفاده بایستی شارژ گردند تا قابل استفاده شوند
کنترل و اطفاء حریق هایی که روش هاي سنتی (اطفاء توسط آب) در آنجا توصیه نمی شود

به عنوان مثالآتش هایی که تجهیزات انرژي برق را در خود دارند خطر برق گرفتگی را افزایش می دهد همچنین جهـت تـش هـاي فلـزات قابـل
اشتعال و روغن هاي آشپزخانه.

 ‌

 Types of FireExtinguishersانواع خاموش کننده هاي حریق:
با توجه به کلاسه بندي حریق ها به منظور اطفاء آن ها خاموش کننده هاي متفاوتی به شرح ذیل با توجـه بـه ویژگـی و قابلیـتطراحی و تولید شده است :

۱)خاموش کننده آب و گاز
۲)خاموش کننده هاي پودري (داراي چند زیر مجموعه می باشد)
۳)خاموش کننده دي اکسید کربن
۴)خاموش کننده حاوي ترکیبات هالوژنه
۵)خاموش کننده حاوي کف