دتکتور

دتكتور چیست؟

دتکتور یا آشكارسازها وسایلی هستند که حریق را تشخيص مي دهند. سنسورهای اعلام حریق (بسته به این که به کدام مشخصه آتش حساس باشند) در گروه‌های سنسورهای دود، سنسورهای حرارت، سنسورهای منو اکسید کربن، سنسورهای شعله و سنسورهای ترکیبی جای دارند. انواع  دتكتورهاي حريق عبارتند از:

دتکتور دودی:

این دسته از دتكتورها شامل یک سلول نوری یا تله ی نوری (Cell) و یک منبع تولید کننده نور ،یک لنز (عدسی) جهت تنظیم تابش نور داخل محفظه ( بیم) و یک فتودیود (دیود حساس به نور) و یا دیگر سنسور های فتو الکتریک (عکس الکتریکی) هستند. این دتکتور به نحوی ساخته شده که در شرایط عادی کار، پرتوهای نور از جلوی دتکتور عبور کرده و در سلول های تعبیه شده گیر می افتند. وقتی که ذرات دود نمایان گردید تعدادی نور بوسیله ذرات دود متفرق گشته در نتیجه توسط دیود حسگر دریافت می شوند و سپس سبب به کار افتادن دتکتور شده و با ارسال علایم به مرکز کنترل یا دستگاه مرکزی ، وقوع حریق را اعلام می کنند.

موقعیت هایی که در آن ها نباید کاشف های دودی نقطه ای نصب شوند :

– در مکان هایی که ارتفاع بیش از۵ /۱۰ متر باشد .

– در مکانی که پخت و پز صورت می گیرد مثل آشپزخانه (تنها باید از دتکتور حرارتی ثابت استفاده شود).

– در مکان هایی که آتش تولید ذرات دود نمی کند .

– اتاق بویلرها و ژنراتورها (بهتر است از دتکتورحرارتی ثابت و دتکتورهای ترکیبی استفاده شود).

دتکتور دودی یونیزاسیون :

دتکتور دودی یونیزاسیون دارای یک محفظه است که با هوای بیرون در ارتباط دارد. فضای داخلی محفظه به وسیله یک منبع رادیواکتیو یونیزه می شود (یونیزاسیون مرحله ای است که مولکول های هوا به یون های مثبت و الکترون های منفی تبدیل می شوند). حال چنانچه یک ولتاژ بین این محفظه برقرار شود، یون ها به طرف صفحه با قطب مخالف حرکت می کنند. یون های مثبت به طرف الکترود منفی و الکترون ها به سمت الکترود مثبت حرکت می کنند. حرکت این الکترون ها و یون ها یک جریان الکتریکی را به وجود می آورد. مقدار جریان الکتریسیته بستگی به شکل محفظه ، منبع رادیواکتیو ، ولتاژ تغذیه ، درجه حرارت و رطوبت هوا دارد. در اثر ورود هوا به این محفظه جریان الکتریسیته کاهش می یابد (وجود ذرات دود باعث کاهش میزان جریان الکتریسیته می شود). و باعث عملکرد دتکتور شده و دتکتور فعال می شود.

کاشف های پرتو افکن خطی فرستنده و گیرنده – تلاطم حرارتی :

البته نوعی از دتکتورهای اپتیکی نیازی به محدوده بسته ندارند. بدین صورت به پهنه وسیعی را (مانند سالن ورزشی ،سالن کنفرانس و …) توسط بکارگیری در یک خط مستقیم دریافت کننده نور (Receiver) از یک جهت و قسمت فرستنده نور از سمت دیگر تشکیل شده است. نحوه عمل ،دائم پرتوی از اشعه مادون قرمز از فرستنده به گیرنده ارسال می شود. به محض این که پرتو بین فرستنده –گیرنده توسط دود یا هر شی دیگر قطع یا ضعیف گردد در نتیجه سیستم فعال شده علایم وقوع آتش سوزی به مرکز کنترل ارسال خواهد شد و دستگاه اعلام حریق می کند. چون این دستگاه از دتکتورها با احساس جریان هوای گرم دود بوسیله یک اشعه نوری عمل می کنند، از نوع تلاطم حرارتی به حساب می آورند.

دتکتور حرارتی :

  الف -کاشف های حرارتی ثابت

   ب- کاشف های حرارتی افزایشی

این دتکتور نسبت به افزایش درجه حرارت حساس است. هنگامی که بر اثر آتش سوزی ، درجه حرارت محیط تغییرات غیر عادی داشته باشد، این دتکتور فعال می شود. دتکتور حرارتی دارای یک محفظه است. در داخل محفظه یک بی متال وجود دارد. هوای گرم روی بی متال اثر گذاشته و گرما باعث بسته شدن کنتاکت های آن می شود و دتکتور عمل می کند. این دتکتور برای مکان هایی مانند آشپزخانه ها ، موتورخانه ها و … مناسب است.

دتکتور شعله ای :

این دتکتورها امواج نوری غیر قابل رویت را که به وسیله شعله آتش منتشر می شوند، تشخیص می دهند و فعال می شوند. این دتکتورها دارای زاویه دید مشخصی هستند که هنگام طراحی و کاربرد باید به آن توجه نمود.

دتکتور ليزري :

این دتكتورها از نوع دتكتورهای تنفسی و دود هستند و از طریق لوله هایی که در اطراف محیط مورد نظر نصب می گردد و توسط یک هواکش قوی به داخل محفظه کاشف مکیده شده و در جریان اشعه لیزر قرار می گیرد. بین کاشف های لیزری نیز تفاوت هایی وجود دارد و در بعضی از آن ها اشعه لیزر را در یک نقطه مرکزی در وسط محفظه متمرکز می کنند و هوای مکیده شده به داخل کاشف مستقیما از آن نقطه عبور داده می شود. همچنین از نظر اندازه ذرات و تعداد ذرات نیز مورد بررسی قرار می گیرند و سپس با اطلاعات ثبت شده از حافظه کاشف چنانچه غلظت ذرات بیش از تعیین شده باشد کاشف فعال می شود و اعلام حریق می کند.