انفجاری است که در اثر وارد شدن ناگهانی اکسیژن هوا به محیط دربسته ای که دارای مواد قابل اشتعال بسیار داغ و بخار شده باشد .

در یک محیط بسته که آتش وجود دارد بعد از مدت زمانی به علت بسته بودن درب ها و پنجره ها اکسیژن مورد نیاز برای سوختن کاهش می یابد و در نتیجه ناقص سوزی سوخت آغاز می شود.

****

حتی ممکن است در اثر کمبود اکسیژن شعله آتش خاموش شده و کند سوزی ادامه پیدا نماید و مواد نیم سوز می تواند محیط را به طور خطرناکی با بخارات و گازهای قابل اشتعال پرکند و با رسیدن هوای کافی ( مثلاً به واسطه باز شدن یک درب )، بخارات و گازهای قابل اشتعال داغ دچار آتش سوزی ناگهانی و یا حتی انفجار می شوند. گاهی اوقات یک گوی آتشین از محل ورود هوا به اتاق به بیرون می آید و این به ویژه برای مأموران آتش نشانی که اتاقها را برای نجات بازماندگان مورد بازرسی قرار می دهند بسیار خطرناک است. از این رو باید قبل از ورود به اتاق های بسته، آنها را به شکل کنترل شده ای تهویه نمود.

****

يا به بياني ديگر:

فراورده‌هاي ناشي از احتراق عمدتاً قابل اشتعال مي‌باشند و مي‌تواند براي پرسنلي كه در آن نزديكي مشغولند خطرناك باشد. آتش سوزي در محل فاقد اكسيژن به مراتب خطرناكتر است چون كه پس از شروع آتش سوزي اكسيژن موجود به اتمام رسيده و ديگر جايگزيني هوا صورت نمي‌گيرد در اين لحظات كه نياز به اكسيژن زياد مي‌باشد، مقدار مواد سوختني كه براي سوختن انتظار مي‌كشند خيلي زياد است و ضمن اينكه در اين موقع حرارت زيادي نيز توليد شده و تنها چيزي كه لازم دارد همه چيز را به نابودي بكشد اكسيژن است در حال حاضر خود ساختمان نيز مانعي براي رسيدن اكسيژن محسوب مي‌شود. بنابراين ساختمان به عنوان يك عامل بالقوه‌اي كه حالت دمنده دارد، آمادگي بك درافت را پيدا مي‌كند در اين هنگام قبل از انجام عمل تهويه امكان خاموش كردن حريق وجود ندارد. شرايط بك درافت لحظاتي نفس گير و كشنده را در عمليات اطفاء حريق بوجود مي‌آورد. بك درافت (Backdraft) ممكن است در يك لحظه رخ دهد و هرگونه اشتباه كه باعث بك درافت گردد غير قابل بخشش است و هر كس را كه در آن محدوده باشد را مي‌تواند بطور جدي مجروح كرده و صدمات زيادي به او وارد كند. تهويه صحيح باعث مي‌شود تا فشار موجود در داخل آزاد شود و راهي براي خروج گازهاي قابل انفجار به بيرون فراهم شود. ايجاد تهويه زود هنگام كاري بعنوان «كنترل كننده انفجار» محسوس مي‌شود و احتمال روبرو شدن با بك درافت (Backdraft) را كاهش مي‌دهد.

**

امكان بك درافت يا انفجار دود در اماكني كه مواد مصنوعي وجود دارد افزايش مي‌يابد، براي بوجود آمدن بك درفت با توجه به وجود مواد سوختني و حرارت و شعله احتياج به اكسيژن دارد كه با تهويه نامناسب و رساندن اكسيژن به محل حريق مي‌توان بك درفت ايجاد كرد.

سه حالت رشد ـ پايداري ـ و فروكش كردن در حريق ها وجود دارد كه بك درفت در حالت اول رشد و فروكش كردن بوجود مي‌آيد و همچنين وجود منو اكسيد توليد شده در محل حريق به علت انفجاري بودن باعث توليد و افزايش بك درفت مي‌شود.

از نشانه‌هاي شروع بك درفت ترك خوردن شيشه‌ها و بوجود آمدن دود غليظ قهوه‌اي رنگ مي‌باشد. براي جلوگيري از بك درفت از بالا ترين نقطه‌اي كه دود جمع شده است تهويه مي‌زنيم.

بک درفت چه زمانی رخ میدهد؟

معمولا زمانی رخ می دهد که آتش در مرحله کند سوزی است.

درجه حرارت باید به ۶۰۹درجه سانتیگراد رسیده باشد.

– فضای ساختمان باز منو اکسید کربن و دیگر محصولات حریق پر شده است.

– ورود ناگهانی هوا باعث انفجار می گردد ..

علائم و نشانه های قریب الوقوع بک درفت :

– شعله کم و قابل مشاهده نیست

– دود ساطع شده تحت فشار از شکاف ها خارج می شود.

– هیچ بازشویی باز نیست .

– گرمای حریق حس می شود .

– رنگ دود حریق تغییر کرده است .(قهوه اي رنگ)

– دود شیشه ها را پوشانیده و سیاه کرده است .

– درجه حرارت بالاست و علائم آن مشهود است

پیشگیری از بک درفت :

تهویه از بالاترین سطح که باعث خروج گازهای بسیار گرم شود

– حمله به آتشبا هماهنگی کامل و احتیاط از انفجار.